در سالهای اخیر بدل‌های زیادی از سنگ فیروزه Turquoise turquoiseکه بهترین سوغاتی از مشهد است مانند انواع پلاستیکی، سرامیکی و شیشه‌ای تولید و در بازار عرضه شده است. نوع رنگ، درجه سختی و واکنش سنگ به مواد شیمیایی، از روشهای تشخیص سنگ فیروزه ی اصل Turquoise gemstone و انگشتر فیروزه اصل است.
برای تشخیص اصل یا تقلبی بودن فیرزه اولین نکته خرید از مکانهای معتبر است خصوصا زمانی که بهترین سوغات مشهد را قصد دارید خریداری کنید چرا که تشخیص اصل بودن سنگ فیروزه، برای افرادی عادی کمی مشکل میباشد، با این وجود توضیحات زیر میتواند در این زمینه به شما کمک کند. همچنین در ادامه نحوه نگهداری از سنگ فیروزه نیشابور آورده شده است.
بیشتر بخوانید : چگونه فیروزه اصل نیشابور را تشخیص دهیم؟ Turquoise gemstone
براینحوه ی تشخیص سنگ فیروزه ی اصل از تقلبی How to determine the turquoise stone of the principle of counterfeit بدانید که سنگ فیروزه اصل دارای ویژگی های منحصر به فردی است که از طریق آن میتوان به اصل بودن این سنگ پی برد. رنگ فیروزه، درجه سختی و واکنش سنگ به مواد شیمیایی از اصول تشخیص سنگ فیروزه است.
- رنگ سنگ فیرزه
رنگ سنگ فیروزه اصل بسته به مقدار مس موجود در سنگ (ایجادکننده رنگ آبی)، کروم یا وانادیوم (ایجادکننده رنگ سبز) و آهن (ایجادکننده رنگ زرد)، در دامنه‌ای از آبی کم رنگ تا آبی مایل به سبز و همچنین تا سبز مایل به زرد قرار می‌گیرد. همچنین توجه داشته باشید که رنگ فیروزه اصل معمولا کمی مات است.
بیشتر بخوانید : صنایع دستی خراسان رضوی Arts and Crafts
تشخیص فیروزه نیشابور Detection of Turquoise Neyshabur: فیروزه نیشابور که در معدن نیشابور یافت میشود، ماتریس ندارند و رنگ آنها آبی یکدست است.
فیروزۀ مرغوب آن است که ، رنگ آبی آسمانی دارد ولی نه رنگ آسمانی اطراف افقی، بلکه رنگ آسمانی مخصوصاً سمت رأس آن است.
سنگ فیروزه اصل نیشابور غالبا دارای نقاط و رگه های سیاهی در پشت نگین است و یکی از روشهای تشخیص سنگ فیروزه اصل نیشابور میباشد.
از دیگر شیوه های تشخیص سنگ فیروزه اصل ، این است که سنگ خریداری شده را مدت زمان کوتاهی در مقابل آفتاب قرار دهید. اگر رنگ آن اندکی تغییر کرد، این نشان دهنده تقلبی بودن رنگ سنگ فیروزه است.
بیشتر بخوانید : خواص سنگ فیروزه Turquoise stone properties
- درجه سختی
سختی و قدرت سنگ فیروزه اصل 6 است و میتوان شیشه را با آن برید. البته فیروزه زمانی که از معدن استخراج می شود نرم است و هنگامی که با مواد دیگری ترکیب می شود بر استحکام آن افزوده میشود. از همین رو برخی از انواع فیروزه دارای رگه هستند.
سنگ فیروزه قلابی معمولا از پلاستیکهای فشرده ساخته میشود که به آن رنگ آبی زده اند. برای تشخیص فیروزه اصل، میتوانید یک سوزن را روی فیروزه بکشید. اگر خطی عمیق روی فیروزه افتاد؛ شما با یک فیروزه قلابی طرف هستید. در حالیکه سنگ فیروزه اصل نه تنها دچار خط نمیشود، با استفاده از آن میتوان روی شیشه خراش ایجاد کرد.
سایر نکات مهم
-
توجه کنید زمانی که سنگ فیروزه رنگ شده باشد، تا جلای بیشتری بدهد، از قیمت آن کاسته می شود. حتی اگر به نظر شما در زیورآلات زیباتر به نظر برسد.
-
فیروزه هایی که رنگ سبز داشته و رگه‌هایی تیره دارند، از افریقا استخراج می شوند و قیمتی نیستند.
-
زمانی که فیروزه در اثر عوامل محیطی یا شیمیایی تغییر رنگ دهد و به اصطلاح گوهرشناسان سنگ فیروزه مرده باشد، ار ارزش و خواص درمانی سنگ فیروزه کاسته میشود.
- سنگ فیروزۀ اصل و مرغوب نباید نقاط سیاه و سفید داشته باشد، لکن در اغلب فیروزه ها ، لکه های سفیدی وجود دارد که اکثر مردم نمی توانند آن را ببینند و فقط اهل خبره قادر به تشخیص آن هستند . فیروزه هنگامی که در رطوبت باشد جلای خاص خود را حفظ می کند و لذا بعضی از فروشندگان بی انصاف ، فیروزه ها را داخل کوزه های پر از ماسه مرطوب می گذارند و بعد از چند مدت در معرض فروش می گذارند و مشتری با دیدن رنگ زیبایی که فیروزه پیدا کرده آنرا خریداری می کند، ولی بعد از چند روز، فیروزه جلا و درخشندگی خود را از دست میدهد.
سنگ فیروزه از گروه سنگهای آذرین میباشد و در نواحی آتشفشانی یافت می شود. بهترین نوع فیروزه، در نزدیکی سطح زمین قرار دارد. این سنگ باید کاملاً خشک شود تا استحکام داشته باشد.
معادن فیروزه که در عمق بیشتر قرار دارند، به دلیل اسیدی که ذرات آب زیرزمینی تولید می کنند، نرم می شوند و بنابراین سنگهای فیروزه در عمق کیفیت لازم و ارزش جواهر کمتری دارند. رنگ سنگهای فیروزه براساس میزان آهن و مس موجود در ترکیب آنها، از آبی آسمانی تا سبز متغیر میباشد. مهمترین معادن سنگ فیروزه در ایران و در شهر نیشابور واقع شده است. البته در برخی شهرهای دیگر مانند شیراز و کرمان نیز سنگ فیروزه یافت میشود ولی کیفیت فیروزه نیشابور از سایر سنگهای فیروزه بهتر است.
فیروزه ای که در معدن استخراج می شود دو قسم است که به اصطلاح محلی یکی را خاکی و دیگری را سنگی می گویند . سنگ فیروزه ای که دارای رنگ بسیار روشن باشد (چغاله) ، به سنگ فیروزه ای که دارای رنگ کاملا طبیعی فیروزه ای باشد (طفول) و به سنگ فیروزه ای که دارای لکه و روی آن رگه های سیاه رنگ زیادی باشد فیروزه شجری گویند.
چگونه از فیروزه نگهداری کنیم؟ Turquoise maintenance
مهمترین خطری که نگهداری فیروزه Turquoise maintenance را تهدید میکند، ایجاد خراش روی آن، آب داغ، مواد شیمیایی و شوینده‌های خانگی است و دلیل آن نیز ترکیب هیدراتی در سنگ است. برای نحوه نگهداری سنگ فیروزه Turquoise maintenance خود موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- از تماس فیروزه با کرم، روغن و ادکلن پرهیز کنید زیرا باعث تغییر رنگ آن میشود.
- به هنگام کار با مایع دستشویی انگشتر نگین فیروزه را از دست خود خارج کنید و از تماس سنگ با آب کلردار اجتناب کنید.
- از تماس سنگ فیروزه با مواد چربی خودداری کنید.
در پایان لازم به ذکر است سنگ فیروزه، علاوه بر رنگ، بسته به شیوه تراش، اندازه و صافی آن قیمتهای متفاوتی خواهد داشت. فیروزه‌هایی که به روش سنتی، با دست و ابزار از دل سنگ بیرون می‌آیند، صاف‌تر و مرغوب تر هستند و قیمت بالاتری دارند.
بیشتر بخوانید : تمیز کردن سنگ فیروزه Cleaning turquoise stone
منابع: کتاب خواص سحری و درمانی سنگها، javaheribina.com، firoozeha.ir
- نگار استادی
